22 Οκτ 2008

Αξιολόγηση Ελληνικών Τμημάτων Πληροφορικής βάσει βιβλιομετρικών δεικτών

Διάβασα πρόσφατα την εργασία "Evaluating Greek Departments of Computer Science/Engineering using Bibliometric Indices" από τον καθ. Γιάννη Μανωλόπουλο και τους συνεργάτες του (Τμήμα Πληροφορικής ΑΠΘ και Τμήμα Μηχανικών Η/Υ Θεσσαλίας) που δημοσιεύτηκε στα πρακτικά του φετινού Πανελλήνιου Συνεδρίου Πληροφορικής PCI'08 (η εργασία και η σχετική παρουσίαση βρίσκονται στη σελίδα http://delab.csd.auth.gr/~dimitris/). Απ' όσο γνωρίζω, είναι η πρώτη εργασία που επιχειρεί μια αξιολόγηση των Ελληνικών Τμημάτων Πληροφορικής / Μηχανικών Υπολογιστών βάσει βιβλιομετρικών δεικτών (h-index και παραλλαγές του - βλ. http://en.wikipedia.org/wiki/Hirsch_number). Συγκεκριμένα μετρώνται οι ερευνητικές 'επιδόσεις' 15 Τμήματων Πανεπιστημίων και 2 Τμημάτων ΤΕΙ σχετικών με Πληροφορική.

Η εργασία ("χωρίς φόβο και πάθος" θα 'λεγα) παρουσιάζει μια αξιολογική κατάταξη των Τμημάτων (με 1ο στην κατάταξη το Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών του Ηρακλείου Κρήτης), επιβεβαιώνει συσχετίσεις/κανόνες (π.χ. μεγαλύτερη ερευνητική παραγωγή συνεπάγεται περισσότερη αναγνώριση - μετρημένη με τον αριθμό των ετεροαναφορών) αλλά και αναδεικνύει αποκλίσεις από αυτούς τους κανόνες (αυτό είναι ίσως και το πιο πρακτικό αποτέλεσμα της εργασίας αφού μπορεί να αναδείξει κατευθύνσεις βελτίωσης). Για παράδειγμα, εστιάζοντας στο δικό μας Τμήμα (Πληροφορικής Πειραιά) βλέπουμε διαφοροποίηση ενός δείκτη (hc-index) από τους υπόλοιπους, κάτι που είναι άξιο διερεύνησης.

Η συγκεκριμένη εργασία πιθανά θα δεχτεί κριτική στο ότι προβάλει την ερευνητική παραγωγή των μελών ΔΕΠ (δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά και διεθνή τους αναγνώριση) ως ΤΟ κριτήριο αξιολόγησης και, αν το δούμε με αυτό το πρίσμα, η κριτική θα έχει βάση (άλλωστε, αυτό πιθανά να αποτελεί και μια εξήγηση στο θέμα της αναντιστοιχίας που παρατηρεί η εργασία μεταξύ της αξιολογικής θέσης ενός Τμήματος και της προτίμησης/δημοφιλίας που αυτό έχει μεταξύ των υποψηφίων φοιτητών). Προσωπική μου άποψη είναι ότι για να αξιολογηθεί ένα Τμήμα πρέπει να καταγραφούν και μετρηθούν οι επιμέρους συνιστώσες του που το κάνουν να είναι περισσότερο ή λιγότερο 'καλό', τόσο οι έμψυχες (μέλη ΔΕΠ, φοιτητές, διοικητικό προσωπικό) όσο και οι άψυχες (κτήρια/αίθουσες, εργαστήρια/εξοπλισμός κλπ.), και για καθεμία από αυτές να μετρηθούν επιμέρους δείκτες: π.χ. για ένα μέλος ΔΕΠ το πόσο αξιόλογος ερευνητής είναι (ενδεχομένως αυτό μπορεί να μετρηθεί με το h-index ή τις παραλλαγές του), το πόσο καλός δάσκαλος είναι (αυτό μπορεί να μετρηθεί μέσω της αξιολόγησης που κάνουν οι φοιτητές ή/και με άλλους τρόπους π.χ. με αξιολόγηση από άλλους συναδέλφους σχετικού γνωστικού αντικειμένου του διδακτικού υλικού που προσφέρει στα μαθήματά του), το πόσο καλά καταφέρνει να προσελκύσει χρηματοδότηση από ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα κλπ. Αλλά και ως προς τη συνιστώσα 'φοιτητές' μπορούν να υπάρξουν δείκτες αξιολόγησης του Τμήματος: ενδεικτικά, το ποσοστό συμμετοχής στις διαλέξεις και τις εξετάσεις, ο μέσος χρόνος αποφοίτησης, το ποσοστό (αλλά και η ποιότητα) της επαγγελματικής αποκατάστασης των αποφοίτων κλπ.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η εργασία της ομάδας του καθ. Μανωλόπουλου δίνει τροφή για αριθμητικοποίηση ενός από τα κριτήρια που πρέπει να ληφθούν υπόψη στην αξιολόγηση ενός Τμήματος και επιπλέον (και το σημαντικότερο ίσως) κάνει μια πρώτη 'θαρραλέα' προσπάθεια κατάταξης Πανεπιστημιακών Τμημάτων στην Ελλάδα, κάτι που για πολλούς θεωρείται ακόμη και τώρα ένα θέμα - ταμπού.

Τροφή για σκέψη:

ΓΘ - Οκτ. 2008